تعیین آستانه شدت-مدت بارندگی جهت پیش بینی زمین لغزش ها در حوضه آبریز رودخانه های تجن و نکارود (شرق استان مازندران)

عامل اصلی تحریک زمین لغزش های کم عمق و جریان های واریزه ای در شرق مازندران، رخداد های بارندگی است. این پژوهش به بررسی زمین لغزش های مرتبط با جاده و تحریک شده توسط رخداد های بارندگی که در حوزه آبریز رودخانه های تجن و نکارود روی داده اند می پردازد. 23 رخداد بارندگی در دوره 6 ماهه دوم سال 1391 در شرق مازندران ثبت شده اند. 15 رخداد از 23 رخداد بارندگی مورد پژوهش که از نوع کوتاه یا میان مدت است، موجب بروز ده ها زمین لغزش شده اند. شدت و مدت رخدادهای بارندگی محرک زمین لغزش های کم عمق و جریان های واریزه ای در نموداری تمام لگاریتمی رسم گردیدند. سپس آستانه شدت-مدت بارندگی برای لغزش هایی که در اثر بارندگی تحریک شده اند به دست آمد. این آستانه با استفاده از روش آماری رگرسیون چندک، به وسیله خط رگرسیون صدک پنجم به مرز پایینی داده بارندگی های محرک لغزش برازش شده و به صورت i=0.51×d-0.60 بیان می شود که i شدت بارندگی برحسب میلی متر بر ساعت و d مدت بارندگی برحسب ساعت است. سپس عوامل موثر بر شرایط شدت و مدت آستانه بارندگی، مورد واکاوی قرار گرفتند و همچنین آستانه به دست آمده، با آستانه های جهانی موجود مقایسه گردید و مشاهده شد که این آستانه، رویداد لغزش های با شدت میانگین بارندگی کم تری را پیش بینی می کند. برای ارزیابی درستی این آستانه و همچنین مقایسه نتایج به دست آمده از روش آماری با مدل های فرآیندمحور (تحلیل عددی)، طی شبیه سازی انجام شده توسط روش تعادل حدی و اجزاء محدود، مشاهده شد که مدل عددی تنها تا حدودی قادر به پیش بینی رویداد زمین لغزش ها است و برای عملکرد بهتر نیاز به انجام آزمایش های بیش تری برای تعیین ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک و سنگ است.